مهندس میر داوود فربود، مدیر عامل شرکت عمران آبادی تبریز و نایب رئیس هیئت مدیره انجمن پیمانکاران عمرانی آذربایجان شرقی، در گفت و گو با روزنامه کار و کارگر، با اشاره به عمده ترین مشکلات پیش روی پیمانکاران، گفت: واقعیت این است که در حال حاضر نه تنها شرکت عمران آبادانی تبریز بلکه اکثر شرکت های پیمانکاری حال و روز خوبی ندارند.
وی در ادامه با بیان کاهش ظرفیت فعالیت های اجرایی، افزود: امروزه ظرفیت کارهای اجرایی بسیار کمتر از تعداد شرکت ها است و اکثر شرکت ها یا بیکار هستند و یا با حداکثر ۲۰ درصد ظرفیت خود کار می کنند که این به خاطر نبود بودجه های عمرانی دولت و عدم تعریف پروژه های جدید می باشد.
مهندس فربود با اشاره به انبوه پروژه های نیمه تمام در سطح کشور، ادامه داد: مساله دیگر بحث پروژه های نیمه تمام کشور بوده و اولویت اول دولت اتمام پروژه های نیمه تمام است و بیشتر نقدینگی صرف تکمیل آنها می شود. به عبارتی پروژه های نیمه تمام بلای جان دولت و بخش خصوصی شده است.
نایب رئیس هیئت مدیره انجمن پیمانکاران عمرانی آذربایجان شرقی، از تعدیل بودجه پروژه های عمرانی، به عنوان آسان ترین اهرم دولت و مسئولان جهت جبران کسری بودجه، یاد کرد و افزود: تعدیل و کاهش بودجه پروژه های عمرانی، تبدیل به معضل بزرگی شده است. قرارداد ها بر اساس پیش فرض ها و تعهدات مالی منعقد می شود، تغییر در میزان، زمان و انجام تعهدات، باعث طولانی تر شدن زمان و افزایش هزینه های اجرای پروژه می شود که اکثر این موارد به زیان پیمانکار تمام می شود.
مدیر عامل شرکت عمران آبادی تبریز، با اشاره به موضوع تسویه مطالبات پیمانکاران از دستگاه های با اسناد خزانه اسلامی مدت دار، گفت: وضعیت این اوراق به لحاظ زمان پرداخت و سود متعلقه دارای ابهاماتی است و در صورت تعلق سود هم به هیچ وجه تناسبی با تورم و بهره های بانکی رایج ندارد. این در حالی است که در قراردادهای ما چنین ذکر شده است که مبالغ قرارداد به صورت نقدی از سوی کارفرما پرداخت می شود.
مهندس میر داوود فربود در ادامه این گفت و گو، به عدم رعایت تعهدات از سوی کارفرما و الزام پیمانکار به اجرای تعهدات مندرج در متن قرار داد اشاره کرد و گفت: پیمانکاران شرایط مناسبی ندارند، از یک سو با مشکل نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند و از سوی دیگر یک سری مطالبات داریم که زمان پرداخت آن مشخص نیست و از دیگر سو یکسری پروژه هایی داریم که می بایست اجرا شوند و نیاز به نقدینگی دارند و بعضاً حتی به لحاظ تغییر و نوسان شدید قیمت ها با وجود نقدینگی نیز قادر به تامین اجناس نیستیم، به عبارتی حتی با وجود تامین نقدینگی و تهیه اجناس مورد نیاز مشخص نیست که بتوانیم بهای واقعی را از کارفرما دریافت کنیم، چرا که معلوم نیست تعدیل هایی که انجام می شود این هزینه ها را پوشش می دهد و یا خیر؟!
وی با طرح پرسشی با این مضمون که ” آیا دولت افزایش قیمت هایی را که در بازار اتفاق می افتد به رسمیت خواهد شناخت؟”، گفت: مضافا بر این ها مشکلات ارزش افزوده ، دارایی و بیمه راهم داریم. هنگامی که شما پولی از دولت دریافت نمی کنید، نمی توانید پول بیمه را پرداخت کنید، از آن طرف بیمه هم تعهدات خود را در قبال شما انجام نمی دهد و لیست بیمه ها را قبول و تایید نخواهد کرد. در بحث دارایی هم علیرغم اینکه پولی دریافت نشده و درآمدی ایجاد نگردیده بایستی ارزش افزوده و مالیات تکلیفی را بپردازیم. در واقع اکنون در شرایطی قرار گرفته ایم که نیاز به بازنگری در سلسله قوانین موجود در امور پیمان ها به شدت احساس می شود.
نایب رئیس هیات مدیره انجمن پیمانکاران عمرانی آذربایجان شرقی، با تاکید بر لزوم تعامل نهاد های دولتی نظیر دارایی و تامین اجتماعی با پیمانکاران در شرایط کنونی، افزود: ما امروز بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند تعامل بخش های دولتی نظیر دارایی و تامین اجتماعی با پیمانکاران هستیم تا توسعه عمرانی کشور متوقف نگردد. این مسایل و مشکلات قطعا می بایست از سوی سازمان های بالادستی همچون سازمان مدیریت بازنگری و اصلاح شود، چرا که کارفرمایان به دلیل عدم دسترسی به ابزار های قانونی نمی توانند در حل مسایل این چنین اقدامی انجام بدهند. به همین دلیل پیشنهاد ما این است که در صورت امکان برای حل مشکلات فوق دولت به استانداری ها و شورای فنی استانداری ها اختیار بدهد تا با تعامل یا پیمانکاران مشکلات را حل کنند.
مهندس میر داوود فربود در ادامه با اشاره به عضویت در هیات مدیره انجمن پیمانکاران عمرانی آذربایجان شرقی و آگاهی از مشکلات پیمانکاران، گفت: هر روز شاهد ریزش در شرکت های بزرگ هستیم که بخاطر مشکلات بخش پیمانکاری روز به روز این عرصه را ترک می کنند. از سویی دیگر شاهد ورود تعداد کثیری از فارغ التحصیلان دانشگاهی به بازار کار هستیم که به دلیل نبود کار مناسب در زمینه تحصیلی خود دچار یاس و سرخوردگی می شوند.
مدیرعامل شرکت عمران آبادی تبریز، در بخش دیگیری از سخنان خود به وضعیت نیروی متخصص اشاره کرد و گفت: خوشبختانه در بخش ساختمان کمبود نیروی متخصص نداریم و حتی نیروی مازاد هم داریم. اگر دولت بتواند این افراد متخصص را سروسامان دهد می تواند با صدور خدمات مهندسی جهت بخش عمده ای از این افراد ایجاد شغل و درآمد نماید.
وی ضمن تاکید دوباره بر نیروی مازاد متخصص، افزود: واقعیت امر این است که ما با نیروی مازاد ماهر و متخصص مواجه هستیم! برخی اوقات مجبوریم که حتی نیروهای متخصص خود را با یک یا ۲ دهه تجربه به دلیل نبود کار از دست بدهیم.
نایب رئیس هیات مدیره انجمن پیمانکاران عمرانی آذربایجان شرقی در بخش پایانی سخنان خود، به منشاء بسیاری از مشکلات موجود بر سراه فعالیت پیمانکاران اشاره کرد و اظهار داشت: تعدادی از مشکلات ما نشات گرفته از محدودیت های ساختاری، تحریم ها و… می باشد که حل آن از عهده ما خارج است. اما واقعیت این است که مدیریت برخی از مشکلات موجود، می تواند مسائل و چالش های پیش روی شرکت های پیمانکاری را تا حد زیادی کاهش دهد.
وی ادامه داد: برای نمونه پیمان ها و تیپ قراردادهایی که هم اکنون منعقد می شود مربوط به زمانی است که دولت با مشکل نقدینگی مواجه نبود و به عنوان کارفرما تعهدات خود را پرداخت می کرد. اکنون به نظر می آید که ما نیاز به یک بازنگری در این قراردادها داریم و احساس می شود دولت در حال حاضر بیشتر به یک شریک و سرمایه گذار نیازدارد تا پیمانکار، ولی برای این مساله سازوکاری ارایه نشده است. واقعا اگر ارایه اوراق و اسناد خزانه می خواهد به یک روش متداول تبدیل شود می بایست که سازوکارهای متناسب با آن هم پیش بینی شود و ادارات دارائی و تامین اجتماعی در برخورد با پیمانکاران این موارد را مورد توجه قرار دهد.
مهندس فربود افزود: برای نمونه اگر در هنگام عقد پیمان دولت بگوید که مبلغ پروژه را ۳ سال بعد پرداخت می کند پیمانکاران تکلیف خود را می دانند و با علم و آگاهی به محدودیت ها در صورت تمایل با تامین نقدینگی پروژه را اجرا می کنند و هیچ کار عمرانی متوقف نمی شود.
نایب رئیس هیات مدیره انجمن پیمانکاران عمرانی آذربایجان شرقی با اشاره به عمر مفید محدود پروژه های عمرانی، ادامه داد: هنگامی که پروژه ای ۱۰ سال به طول می انجامد، یعنی ۱۰ سال از عمر مفید پروژه به هدر رفته حتی ممکن است موضوعیت و کاربری های آن نیز از دست رفته باشد.
وی همچنین به تاثیر مستقیم رونق پروژه های عمرانی بر اشتغالزایی و رفع بیکاری، اشاره کرد و اظهار داشت: هنگامی که کار ساخت و ساز به صورت جدی استارت بخورد ما اشتغال گسترده را خواهیم داشت. خب خودمان که در کشور به دلیل محدودیت منابع امکان ایجاد شغل مورد نیاز جامعه را نداریم اما می توانیم به صدور خدمات مهندسی به کشورهای دیگر نیروها و مصالح خود را صادر کنیم.شاید این کار به صورت شخصی بعضا صورت بگیرد، ولی به صورت سازماندهی شده این مساله را نداریم،
وی ادامه داد: کشورهایی مانند ترکیه این موضوع را در دستور کار خود قرار داده اند و سوبسید هم می پردازند یعنی به شرکت های خود وام و تسهیلات می دهد و ضمانت نامه های آنها را حل می کند تا بتوانند در کشورهای دیگر فعالیت داشته باشند.
مهندس میر داوود فربود، افزود: ما همانگونه که سرداران نظامی بسیار قدرتمند داریم، نیاز به سرداران عمرانی و اقتصادی پویا و قدرتمند داریم تا از مشکلات موجود عبور کنیم. ما می بایست به عنوان سفرای اقتصادی کشور در قالب پروتکل ها در سایر کشورها امکان فعالیت داشته باشیم، نه به صورت شخصی!
